Od brojnih kulturno-historijskih spomenika i lokaliteta, na području grada Visokog izdvaja se ilirska ratnička grobnica u Gornjim Skladovima, Vratnica, otkrivena 1966. godine, kada je utvrđeno da je uz počasne obrede pokopano oko 19 ratnika.
Prikupljeni su brojni grobni prilozi od čega dosta nakita i metalnih odijevnih ukrasa: fibula, igli, dugmića, aplika, privjesaka, perli; zatim željeznog oružja i neklasificiranih nalaza poput izrezbarene drške od jelenjeg roga, crvenosmeđeg kamenog oblutka, keramičke plitke zdjelice i brusa.
Interesantan grobni prilog činilo je oružje izrađeno od kovanog željeza, s ulomcima devetnaest različitih tipova kopalja, mačeva i noževa, što je odgovaralo broju sahranjenih ratnika.
Od navedenog broja, danas su samo tri željezna koplja iz 4–3. st. stare ere djelomično očuvana, dok je ostatak ulomaka starih oko 2500 godina, korodirao i samim tim izmijenio svoj prvobitni oblik. Zbog toga su daljnja istraživanja identifikacije i tipologije oružja ilirske vratničke grobnice ostala nejasna i neupotpunjena. Riječ je o ulomcima željeznih mačeva i noževa, inv.br. 2293/4, 2293/5, 2293/9, 2293/10, 2293/14, 2293/15, 2293/16, na kojima je tokom protekle, 2023. godine izvršen konzervatorsko-restauratorski tretman, neinvazivnim i reverzibilnim materijalima. Nakon izvršene konsolidacije i restauracije ulomaka, kompletirana su četiri fragmentirana noža, odnosno dva vrha i dvije drške različitih noževa iz željeznog doba.
Konsolidaciju, konzervaciju i restauraciju izvršio je Mujkanović Mehdi, MA konzervacije i restauracije iz Vogošće, na Interdisciplinarnom studiju Konzervacije i restauracije PMF i ALU Univerziteta u Sarajevu, u okviru teme: “Metodologija rada konzervatorsko – restauratorskog zahvata na arheološkom materijalu sa područja Općine Visoko (BiH)”.
“Ovom prilikom se zahvaljujemo M. Mujkanoviću na izvršenim analizama i zaštitnom konzervatorsko-restauratorskom tretmanu koji su produžili vijek trajanja ulomaka ratničke grobnice Gornji Skladovi, Vratnica, iz Arheološke zbirke Zavičajnog muzeja Visoko”, poručili su iz visočkog Muzeja.
RTV Visoko/Visoko.co.ba